pieniądz elektroniczny


Kto może wydawać pieniądz elektroniczny? Aktualny stan prawny i proponowane zmiany (listopad 2023 r).

Ponad 10 lat temu zamieściłem na tym blogu tekst zatytułowany: „Kto może wydawać pieniądz elektroniczny? Aktualny stan prawny i proponowane zmiany”. Tekst ten jest już niestety w dużym stopniu nieaktualny. Wypada zatem zrobić jeszcze jeden wpis, tym razem już w pełni aktualny. przeczytaj »

Kryptoaktywa w projekcie dyrektywy PSD 3 oraz w projekcie rozporządzenia PSR

Pod koniec czerwca 2023 r. Komisja Europejska przedłożyła projekt dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie usług płatniczych i usług związanych z pieniądzem elektronicznym w ramach  rynku wewnętrznego (COM(2023) 366 final). Dyrektywa ta ma zastąpić obecnie obowiązującą dyrektywę PSD 2, stąd też jest nazywana dyrektywą PSD 3 (Payment Services Directive 3). przeczytaj »

Pojęcie kryptoaktywa i rodzaje kryptoaktywów w rozporządzeniu MiCA

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2023/1114 z dnia 31 maja 2023 r. w sprawie rynków kryptoaktywów oraz zmiany rozporządzeń (UE) nr 1093/2010 i (UE) nr 1095/2010 oraz dyrektyw 2013/36/UE i (UE) 2019/1937 (OJ L 150 z 9.06.2023 r.; dalej rozporządzenie MiCA) wejdzie w życie 29 czerwca 2023 r. i będzie stosowane od dnia 30 grudnia 2024 r., z pewnymi jednakże wyjątkami wynikającymi z art. 149 ust. 3 i 4 tego rozporządzenia. przeczytaj »

Prawna regulacja kryptoaktywów, tokenów płatniczych oraz pieniądza elektronicznego w UE

W najnowszym, wrześniowym numerze Monitora Prawa Bankowego został opublikowany mój artykuł pt. „Prawna regulacja kryptoaktywów, tokenów płatniczych oraz pieniądza elektronicznego w UE”. przeczytaj »

Konferencja Finanse i nowe technologie - aspekty prawne

Zapraszam na ogólnopolską konferencję naukową "Finanse i nowe technologie - aspekty prawne", która odbędzie się on-line w dniu 16 kwietnia 2021 w godz. 10.00 - 17.00. Konferencja jest organizowana na Uniwersytecie Opolskim przez Katedrę Prawa Gospodarczego i Finansowego UO, INP Uniwersytetu Opolskiego oraz koła naukowe działające na Uniwersytecie Opolskim - KN IusNet i KN Rynków Finansowych. Link umożliwiający zapisanie się: kliknij tu. przeczytaj »

Legalna definicja waluty wirtualnej i nowe podmioty obowiązane – Prezydent podpisał nową ustawę o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu

W dniu 29 marca 2018 r. Prezydent RP podpisał ustawę z dnia 1 marca 2018 r. o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu. Ustawa wejdzie w życie po upływie 3 miesięcy od dnia ogłoszenia, z wyjątkiem rozdziału 6, art. 194 i art. 195, które wchodzą w życie po upływie 18 miesięcy od dnia ogłoszenia. Ustawa ta dokonuje transpozycji do polskiego prawa postanowień dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2015/849 z dnia 20 maja 2015 r. w sprawie zapobiegania wykorzystywaniu systemu finansowego do prania pieniędzy lub finansowania terroryzmu (tzw. IV Dyrektywa AML). przeczytaj »

Startup Bez Tajemnic: Kryptowaluty

Mobile Vikings Polska, przy wsparciu Politechniki Wrocławskiej, w ramach cyklu "Startup bez tajemnic" organizuje w dniu 20 marca 2018 r., o godz. 17.30 - 19.00, spotkanie pt. "Kryptowaluty - z podziemia prosto na Wall Street".  Na spotkaniu tym wygłoszę prelekcję pt. "Ethereum czyli alternatywa dla Bitcoina". Miejsce zdarzenia : Wrocław,  Studencka Strefa Kultury (budynek C-18) Politechniki Wrocławskiej, ul. Józefa Marii Hoene-Wrońskiego 10. Więcej zob. przeczytaj »

Wybrane problemy nadzoru finansowego nad działalnością wykonywaną w oparciu o technologię blockchaina - prezentacja

Tu udostępniam link do prezentacji w Prezi pt. przeczytaj »

Już jest książka "Kryptowaluty jako elektroniczne instrumenty płatnicze bez emitenta. Aspekty informatyczne, ekonomiczne i prawne"

Już jest dostępna (na stronie Wydawnictwa Uniwersytetu Wrocławskiego - zob. tu) pierwsza na świecie interdyscyplinarna książka o kryptowalutach napisana wspólnie przez informatyka, ekonomistę oraz prawnika, którzy łączą pracę naukową z praktyką. Autorzy (Sebastian Bala, Tomasz Kopyściański, Witold Srokosz) zarówno odpowiadają na najbardziej podstawowe pytania dotyczące kryptowalut (np. przeczytaj »

Anonimowość, kryptowaluta, legalna definicja wirtualnych walut a projekt dyrektywy zmie-niającej IV dyrektywę w sprawie zapobiegania wykorzystywania systemu finansowego do prania pieniędzy lub finansowania terroryzmu

W lipcu Komisja Europejska przedstawiła projekt nowelizacji dyrektywy 2015/849 (wniosek DYREKTYWA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY zmieniająca dyrektywę (UE) 2015/849 w sprawie zapobiegania wykorzystywaniu systemu finansowego do prania pieniędzy lub finansowania terroryzmu i zmieniająca dyrektywę 2009/101/WE, COM/2016/0450 final - 2016/0208 (COD) – dalej projekt), w którym zaproponowała dodanie do katalogu podmiotów zobowiązanych : - podmiotów zajmujących się zawodowo, w charakterze głównej działalności, świadczeniem usług polegających na wymianie walut wirtualnych na waluty fiducjarne, czyl przeczytaj »

Jaki obszar funkcjonowania kryptowalut powinien zostać najpilniej uregulowany ?

Jednym z istotnych pytań dotyczących kryptowalut jest pytanie o potrzebę i zakres ich regulacji. Na takie pytanie nie można odpowiedzieć w kilku zdaniach, ale po przeprowadzeniu odpowiednich badań, można skusić się o wskazanie takiego obszaru, który niezwłocznie wymaga regulacji prawnej. Chodzi tu oczywiście o regulację z zakresu prawa publicznego – prawo cywilne jest na tyle elastyczne, że doskonale „daje sobie radę” z kryptowalutami i nie potrzebuje niezwłocznej ingerencji ustawodawcy (wyjątkiem może być ochrona konsumenta, ale to osobny temat). przeczytaj »

Krótko o opodatkowaniu kryptowalut podatkiem od towarów i usług (VAT)

Nie jest możliwe zamieszczenie tutaj szczegółowej analizy opodatkowania podatkiem od towarów i usług płatności kryptowalutą, niemniej warto zwrócić uwagę na najbardziej podstawowe problemy. Przy tym większość zagadnień związanych z opodatkowaniem płatności kryptowalutą budzi mniejsze, lub większe kontrowersje prawne. To się niewątpliwie w najbliższej przyszłości zmieni - coraz więcej jest interpretacji podatkowych dotyczących kryptowalut, wkrótce zapewne będą wyroki sądowe, doktryna zaczyna zabierać głos (myślę tu np. o opracowaniu  J. przeczytaj »

Pieniądz lokalny

Być może to najlepszy moment aby zaszczepić na polski grunt wynalazek sytych społeczności Zachodu jakim jest pieniądz lokalny. Ma on bogatą historię i jest ściśle związany z rozwojem pieniądza prywatnego i jego odmiany, jaką jest pieniądz społecznościowy. Jak się wydaje, obecnie używa się terminu „pieniądz lokalny” (local money), czy też „waluta lokalna” (local currency) dla oznaczenia pieniądza pełniącego cztery funkcje : miernika wartości, środka cyrkulacji, środka akumulacyjnego oraz środka płatniczego (czyli jest to funkcjonalne ujęcie ekonomiczne). przeczytaj »

Bitcoin w świetle interpretacji podatkowych

Jest już pewien materiał pozwalający ustalić jak organy podatkowe postrzegają bitcoina. W dotąd wydanych interpretacjach indywidualnych bitcoin jest opisywany w sposób  jednolity, czyli stwierdza się, że : „Bitcoin pełni funkcje elektronicznej waluty, a system płatności umożliwia wysyłanie i odbieranie jednostek tejże waluty. Zarówno sama jednostka waluty, jak i cały system, występują pod jedną nazwą: "Bitcoin". Niemniej jednak, Bitcoin jako system wirtualnej waluty nie posiada uregulowania w przepisach prawa. przeczytaj »

Czy transakcje wykonywane za pomocą Billonu są w Polsce „legalne” ?

Oczywiście, dla mnie to jasne jak słońce. I to tak bardzo, że sam bym takiego pytania nie wymyślił. Przede wszystkim Billon (o którym wspominałem już na niniejszym blogu – zob. tu) należy kwalifikować jako pieniądz elektroniczny w rozumieniu art. 2 pkt 21a) ustawy o usługach płatniczych (dalej u.u.p.). przeczytaj »

Publiczny pieniądz elektroniczny i kryptowaluty w Ekwadorze – próba ustalenia prawdy

Pod koniec lipca przez Internet przemknęła elektryzująca wieść – Ekwador zakazuje kryptowalut (czyli przede wszystkim bitcoina) i co więcej, a to właśnie ma moc elektryzującą, wprowadza jedną narodową, scentralizowaną kryptowalutę, za wdrożenie której ma odpowiadać bank centralny Ekwadoru. Przyznam, że wiadomość że jakieś Państwo centralizuje kryptowalutę (która z założenia tworzy system zdecentralizowany) i wprowadza na nią monopol państwowy była zdumiewająca. Niestety ani w polskim, ani też angielskojęzycznym Internecie nie można było uzyskać jakiś bliższych informacji. przeczytaj »

Prezentacja pt. "Prawo a rozwój elektronicznych środków płatniczych w XXI wieku"

W dniach 29 - 31 maja 2014 odbył się w Międzyzdrojach Zjazd Katedr Prawa Finansowego oraz Katedr Prawa Podatkowego wraz z konferencją naukową pt. „XXV lat przeobrażeń w prawie finansowym i prawie podatkowym – ocena dokonań i wnioski na przyszłość”. Pierwszy raz w historii Zjazdów Katedr Prawa Finansowego został wydzielony i z sukcesem przeprowadzony osobny panel poświęcony prawu rynku finansowego.  Podczas tego panelu wygłosiłem referat pt. "Prawo a rozwój elektronicznych środków płatniczych w XXI wieku". przeczytaj »

Zmiany w definicji pieniądza elektronicznego - tabela

Poniżej zamieszczam tabelę przedstawiającą zmiany definicji pieniądza elektronicznego w prawie unijnym i polskim. Witold Srokosz przeczytaj »

Warsztaty "Rozwój rynku usług płatniczych - nowe obowiązki, wyzwania i możliwości"

Zapraszam na warsztaty pt. "Rozwój rynku usług płatniczych - nowe obowiązki, wyzwania i możliwości", które odbędą się w dniach 14 – 15 maja 2014 r. w Radisson Blu Sobiesko Hotel, p. Artura Zawiszy 1 Warszawa. Temat mojego wystąpienia to „Pieniądz elektroniczny po pełnej implementacji w Polsce dyrektywy 2009/110”. przeczytaj »

Billon – pierwszy, polski „klasyczny” pieniądz elektroniczny

Pod koniec XX wieku panował pogląd, że technologia pieniądza elektronicznego wkrótce zdominuje płatności w Internecie. Ustawodawca unijny przygotował „na wyrost” stosowną regulację (dyrektywę 2000/46/WE) i…. nic… Pieniądz elektroniczny nie chciał się upowszechnić. Minęło ponad 14 lat, otoczenie technologiczne diametralnie się zmieniło, Komisja Europejska istotnie zmodyfikowała regulację prawną dotyczącą  pieniądza elektronicznego (nowa dyrektywa 2009/110/WE) i… coś drgnęło… Na naszym lokalnym podwórku taką jaskółką jest billon. przeczytaj »

Czym jest bitmoneta ?

Bitmonety są używane w systemie bitcoina, który z kolei jest najbardziej popularnym systemem kryptowaluty (cryptocurrency). Aby odpowiedzieć na pytanie, jak należy kwalifikować bitmonety na gruncie prawnym w pierwszej kolejności należy ustalić czym są w technicznym znaczeniu. Mówi się, że można „zapłacić” bitmonetą, że można ją „otrzymać”, albo ją „sprzedać”, ba można ją również „podzielić” na mniejsze jednostki i to w sposób niewyobrażalny dla pieniądza gotówkowego. W takim razie czym jest bitmoneta  ? Często prościej jest powiedzieć, czym nie jest. przeczytaj »

EBA ostrzega przed „wirtualnymi walutami”

Europejski Urząd Nadzoru Bankowego  (European Banking Authority - EBA), o którym wspomniałem w poprzednim wpisie w kontekście europejskiego nadzoru bankowego, opublikował przed Świętami Bożego Narodzenia na swojej stronie internetowej „Ostrzeżenie dla konsumentów o walutach wirtualnych”. przeczytaj »

Parabanki, chwilówki i inne...

  Zapraszam na panel dyskusyjny, który organizuje Polskie Towarzystwo Socjologiczne. przeczytaj »

Kto może wydawać pieniądz elektroniczny ? Aktualny stan prawny i proponowane zmiany.

Aktualna wersja tego artykułu (na listopad 2023 r.) jest dostępna tu. przeczytaj »

Funkcje i cechy idealnego pieniądza elektronicznego

W literaturze przyjmuje się, że pieniądz (gotówkowy, jak również bezgotówkowy, czyli taki, który jest całkowicie oderwany od znaków pieniężnych i realizowany w formie zapisów w księgach bankowych) pełni cztery podstawowe funkcje: - miernika wartości, - środka cyrkulacji, - środka akumulacyjnego, - środka płatniczego. Pieniądz elektroniczny, skoro ma być surogatem pieniądza gotówkowego powinien także spełniać te funkcje. Ponadto powinien posiadać te same, co pieniądz gotówkowy, cechy. Chodzi tu o takie cechy pieniądza gotówkowego, jak: przeczytaj »

Ech te projekty…

Chodzi mi oczywiście o niektóre projekty ustaw i rozporządzeń z zakresu prawa finansowego oraz ekoenergetyki (energetyki odnawialnej). Część aktów prawnych miało obowiązywać już od 1 stycznia 2013 r. przeczytaj »

Bitcoin a legalna definicja pieniądza elektronicznego

Według art. 2 pkt 2 dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/110/WE z dnia 16 września 2009 r. w sprawie podejmowania i prowadzenia działalności przez instytucje pieniądza elektronicznego oraz nadzoru nad ich działalnością „pieniądz elektroniczny” oznacza wartość pieniężną przechowywaną elektronicznie, w tym magnetycznie, stanowiącą prawo do roszczenia wobec emitenta, która jest emitowana w zamian za środki pieniężne w celu dokonywania transakcji płatniczych określonych w art. przeczytaj »

Implementacja dyrektywy 2009/110/WE dotyczącej podejmowania i prowadzenia działalności przez instytucje pieniądza elektronicznego

Termin implementacji dyrektywy 2009/110/WE dotyczącej podejmowania i prowadzenia działalności przez instytucje pieniądza elektronicznego upłynął w dniu 30 kwietnia 2011 r. Do kwietnia 2012 r. dyrektywę implementowało w pełni 20 państw członkowskich (m.in. Czechy, Niemcy, Litwa, Luksemburg, Rumunia, Wielka Brytania), wśród których nie ma jak na razie Polski (trzeba jednak przyznać, że jesteśmy w dobrym towarzystwie takich państw jak Belgia, Francja, Hiszpania, Włochy, Cypr i Portugalia). przeczytaj »

Model płatności za pomocą instrumentu płatniczego według ustawy o usługach płatniczych

O modelu płatności według dyrektywy 2007/64/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 13 listopada 2007 r. dotyczącej usług płatniczych na Wspólnym Rynku (DZ. Urz. WE L 319 z 5.12.2007 ze zm.; nazywaną dalej dyrektywą PSD) oraz o modelu płatności według projektu ustawy o usługach płatniczych pisałem w książce „Instytucje parabankowe w Polsce” (s. 527 i n.).  W tym miejscu zamieszczam graficzne przedstawienie takiego modelu, zawężonego jednak tylko do płatności za pomocą instrumentu płatniczego (tego graficznego opracowania w książce nie ma). przeczytaj »