Pod koniec czerwca 2023 r. Komisja Europejska przedłożyła projekt dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie usług płatniczych i usług związanych z pieniądzem elektronicznym w ramach rynku wewnętrznego (COM(2023) 366 final). Dyrektywa ta ma zastąpić obecnie obowiązującą dyrektywę PSD 2, stąd też jest nazywana dyrektywą PSD 3 (Payment Services Directive 3). Istotną zmianą w odniesieniu do obecnej regulacji usług płatniczych w UE jest to, że pomimo przyjęcia wobec nowej dyrektywy podejścia pełnej implementacji Komisja proponuje również rozporządzenie PSR (Payment Services Regulation), które będzie obowiązywać bezpośrednio i dzięki temu jeszcze bardziej przysłuży się ujednoliceniu regulacji usług płatniczych w państwach UE (projekt rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie usług płatniczych w ramach rynku wewnętrznego i zmieniające rozporządzenie (UE) nr 1093/2010 , COM(2023) 367 final).
Obecnie w Unii Europejskiej konsekwentnie rozdziela się regulację prawną kryptoaktywów, instrumentów finansowych oraz usług płatniczych – odpowiednio kryptoaktywów dotyczy rozporządzenie MiCA (które będzie mieć pełne zastosowanie od 30.12.2024 r., zob. też tu), instrumentów finansowych dotyczy przede wszystkim MiFID 2 (upraszczając, gdyż tu regulacja jest obszerna) a usług płatniczych - dyrektywa PSD 2. Rozdział jest wyraźny i w założeniu ustawodawcy unijnego zakresy tych regulacji nie powinny się pokrywać. Natomiast do pieniądza elektronicznego znajduje zastosowanie dyrektywa PSD 2 oraz dyrektywa 2009/110/WE z 16.09.2009 r. w sprawie podejmowania i prowadzenia działalności przez instytucje pieniądza elektronicznego oraz nadzoru ostrożnościowego nad ich działalnością.
Pieniądz elektroniczny sprawa ostatnio unijnemu ustawodawcy nieco kłopotu, co wyraźnie było widać podczas prac nad projektem rozporządzenia MiCA, kiedy to pojawiła się istotna trudność z dookreśleniem relacji pieniądza elektronicznego do kryptoaktywów (tokenów) mających jego cechy. Ostatecznie wygrała koncepcja, zgodnie z którą tokeny będące pieniądzem elektronicznym (e-money token) są na gruncie rozporządzania MiCA uznawane za pieniądz elektroniczny, co oznacza, że oprócz stosowania do nich przepisów MiCA dotyczących tokenów pieniądza elektronicznego (zob. Tytuł IV rozporządzenia MiCA) mają również do nich zastosowanie przepisy dyrektywy PSD2 oraz dyrektywy 2009/110/WE. I to podejście zostało utrzymane w projekcie dyrektywy PSD 3 oraz w projekcie rozporządzenia PSR, z tym jednak zastrzeżeniem, że planuje się uchylenie dyrektywy 2009/110/WE i uregulowanie wszystkich kwestii związanych z pieniądzem elektronicznym w dyrektywie PSD 3 oraz w rozporządzeniu PSR (włącznie z zakwalifikowaniem dotychczasowych instytucji pieniądza elektronicznego jako rodzaju instytucji płatniczych). Według art. 1 ust. 3 projektu dyrektywy PSD 3 o ile nie określono inaczej, wszelkie odniesienia do usług płatniczych należy rozumieć w tej dyrektywie jako usługi płatnicze i usługi związane z pieniądzem elektronicznym. Z kolei ust. 4 tego artykułu stanowi, że o ile nie określono inaczej, wszelkie odniesienia do dostawców usług płatniczych należy rozumieć w dyrektywie PSD 3 jako dostawców usług płatniczych i dostawców usług związanych z pieniądzem elektronicznym. Bardzo podobną treść mają art. 1 ust. 2 i 3 projektu rozporządzenia PSR. Dodatkowo, wyraźnie w projekcie dyrektywy PSD 3 oraz w projekcie PSR, wskazuje się, że tokeny będące pieniądzem elektronicznym należy uwzględnić – jako pieniądz elektroniczny – w definicji środków pieniężnych - funds (zob. pkt 16 preambuły projektu dyrektywy PSD 3 oraz pkt 29 preambuły projektu rozporządzenia PSR).
Konsekwentnie zatem, na gruncie dyrektywy PSD 3 oraz rozporządzenia PSR, system udzielania zezwoleń dla instytucji płatniczych, które zastąpią instytucje pieniądza elektronicznego, powinien mieć również zastosowanie do emitentów tokenów będących pieniądzem elektronicznym (zob. pkt 6 preambuły do projektu dyrektywy PSD 3). Dotyczy to również wyłączeń, tzn. jeżeli wyłączenie z zakresu dyrektywy PSD 3 będzie dotyczyć usług płatniczych, to również dotyczyć będzie dotyczyć tokena będącego pieniądzem elektronicznym. Należy jednakże podkreślić, że do tokenów będących pieniądzem elektronicznym, po wejściu w życie dyrektywy PSD 3 oraz rozporządzenia PSR oraz po uchyleniu dyrektywy 2009/110/WE nadal, tak jak to jest uregulowane obecnie, będą mieć zastosowanie niektóre przepisy rozporządzenia MiCA, tj. przede wszystkim przepisy Tytułu IV. Na przykład, pomimo zastosowania wyłączeń od stosowania dyrektywy PSD 3 do określonych tokenów będących pieniądzem elektronicznym, emitenci takich tokenów na podstawie art. 48 ust. 7 rozporządzenia MiCA będą mieli obowiązek sporządzić dokument informacyjny dotyczący kryptoaktywa i zgłosić do właściwemu organowi zgodnie z art. 51 tego rozporządzenia.