Na stronie internetowej Rządowego Centrum Legislacji została opublikowana kolejna już wersja projektu ustawy o rynku kryptoaktywów (datowana na 8 maja 2025 r.). Dopiero ta wersja zawiera rozsądne, z perspektywy legislacyjnej, podejście do terminów przejściowych stosowania ustawy wobec dostawców usług w zakresie kryptoaktywów (crypto-assets service providers - CASPs). W końcu zrezygnowano z podawania konkretnych dat dziennych na rzecz okresów miesięcznych liczonych od dnia wejścia w życie ustawy. Widocznie wyciągnięto jedynie słuszny wniosek z sytuacji, kiedy to ustawa, która powinna wejść w życie przed 30 grudnia 2024 r., nadal jest w fazie projektu i na dzień 20 maja nie została nawet skierowana do Sejmu RP.
Okres przejściowy dla CASPs według rozporządzenia MiCA
Według rozporządzenia MiCA (więcej o rozporządzeniu MiCA zob. Pojęcie kryptoaktywa i rodzaje kryptoaktywów w rozporządzeniu MiCA) dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów, którzy świadczyli usługi w zakresie kryptoaktywów „zgodnie z obowiązującym prawem” przed 30 grudnia 2024 r. (a więc przed terminem rozpoczęcia stosowania rozporządzenia MiCA) mogą świadczyć te usługi do dnia 1 lipca 2026 r. lub do momentu uzyskania zezwolenia na prowadzenie działalności w charakterze CASP na podstawie art. 63 rozporządzenia MiCA lub do momentu odmowy udzielenia takiego zezwolenia (w zależności od tego co nastąpi wcześniej), chyba że państwo członkowskie w prawie krajowym wprowadzi przepisy o niestosowaniu tej przejściowej regulacji lub skróceniu jej obowiązywania. Polski projektodawca wybrał możliwość skrócenia terminu świadczenia usług w zakresie kryptoaktywów bez zezwolenia.
Klasyfikacja podmiotów świadczących usługi w zakresie kryptoaktywów w kontekście okresów przejściowych stosowania ustawy o rynku kryptoaktywów do CASPs
Można wskazać trzy grupy podmiotów świadczących usługi w zakresie kryptoaktywów dla potrzeb omawiania okresów przejściowych stosowania ustawy o rynku kryptoaktywów do CASPs:
1. podmioty, które są wpisane do rejestru działalności w zakresie walut wirtualnych, który jest prowadzony przez Dyrektora Izby Administracji Skarbowej w Katowicach (od 30 grudnia 2024 roku, tj. od daty stosowania rozporządzenia MiCA, w praktyce brak jest możliwości wpisu nowych podmiotów, zob. Komunikat Dyrektora Izby Administracji Skarbowej w Katowicach dotyczący rejestru działalności w zakresie walut wirtualnych);
2. podmioty, które złożyły wniosek o wpis do rejestru działalności w zakresie walut wirtualnych przed 30 grudnia 2024 i do dnia wejścia w życie ustawy o rynku kryptoaktywów nie zostały wpisane do tego rejestru,
3. podmioty świadczące w dniu 29 grudnia 2024 r. usługi w zakresie kryptoaktywów niebędące działalnością w zakresie walut wirtualnych.
Więcej o usługach w zakresie kryptoaktywów zob. Kiedy przedsiębiorca jest kwalifikowany jako dostawca usług w zakresie kryptoaktywów (crypto-asset service provider – CASP)?
Stosowanie ustawy o rynku kryptoaktywów do podmiotów, które są wpisane do rejestru działalności w zakresie walut wirtualnych
Według art. 163 ust. 1 projektu ustawy o rynku kryptoaktywów w wersji z 8 maja 2025 r. podmiot zaliczony do pierwszej grupy może prowadzić działalność w zakresie walut wirtualnych (tj. działalność określoną obecnie w art. 2 ust. 1 pkt 12 ustawy o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu) na dotychczasowych zasadach w okresie od dnia wejścia w życie ustawy o rynku kryptoaktywów do dnia uzyskania zezwolenia na prowadzenie działalności w charakterze CASP albo odmowy udzielenia tego zezwolenia, generalnie jednak nie dłużej niż przez 4 miesiące od dnia wejścia w życie ustawy o rynku kryptoaktywów. Termin ten podlega wydłużeniu do 9 miesięcy, jeżeli przed upływem 3 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy o rynku kryptoaktywów podmiot ten złoży kompletny wniosek o wydanie zezwolenia na prowadzenie działalności w charakterze CASP i otrzyma odpowiednie powiadomienie o kompletności wniosku (na podstawie art. 63 ust. 4 rozporządzenia MiCA). Jeżeli jednak przed wskazanymi terminami 4 miesięcy lub 9 miesięcy dany podmiot zostanie wykreślony z rejestru w zakresie walut wirtualnych, to wówczas nie będzie mógł skorzystać z przepisu przejściowego art. 163 ust. 1 ustawy o rynku kryptoaktywów.
Więcej o zezwoleniu na prowadzenie działalności w charakterze CASP zob. Reglamentacja świadczenia usług w zakresie kryptoaktywów oraz Regulacyjne standardy techniczne, wykonawcze standardy techniczne oraz wytyczne przydatne dla uzyskania zezwolenia dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów – CASP.
Stosowanie ustawy o rynku kryptoaktywów do podmiotów, które złożyły wniosek o wpis do rejestru działalności w zakresie walut wirtualnych przed 30 grudnia 2024 i do dnia wejścia w życie ustawy o rynku kryptoaktywów nie zostały wpisane do tego rejestru
Projekt ustawy o rynku kryptoaktywów z grudnia 2024 r. zawierał propozycję regulacji, zgodnie z którą wnioski o wpis do działalności w zakresie walut wirtualnych złożone i nierozpatrzone przed dniem wejścia w życie ustawy pozostawia się bez rozpatrzenia. Wersja projektu z maja 2025 r. tej kwestii już nie porusza, przewiduje natomiast likwidację rejestru działalności walut wirtualnych z dniem następującym po upływie 9 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy o rynku kryptoaktywów.
Stosowanie ustawy o rynku kryptoaktywów do podmiotów świadczących przed dniem wejścia w życie ustawy o rynku kryptoaktywów usługi w zakresie kryptoaktywów niebędące działalnością w zakresie walut wirtualnych
Podmiot należący do trzeciej grupy może według art. 162 projektu ustawy o rynku kryptoaktywów wykonywać dotychczasową działalność (czyli świadczyć usługi związane z kryptoaktywami inne niż działalność w zakresie walut wirtualnych) w okresie od dnia wejścia w życie ustawy o rynku kryptoaktywów do dnia uzyskania zezwolenia na prowadzenie działalności w charakterze CASP albo odmowy udzielenia tego zezwolenia, jednak nie dłużej niż przez:
1) 4 miesiące od dnia wejścia w życie ustawy o rynku kryptoaktywów;
2) 9 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy o rynku kryptoaktywów, jeżeli przed upływem 3 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy o rynku kryptoaktywów złoży kompletny wniosek o wydanie tego zezwolenia i otrzyma powiadomienie o kompletności wniosku.
Inaczej wyglądała w tym zakresie regulacja proponowana w poprzedniej wersji projektu, gdzie proponowano, jak się okazuje, nierealny termin 1 maja 2025 r. na złożenie wniosku (i to kompletnego!), od czego miało być uzależnione legalne świadczenie usług w zakresie kryptoaktywów po dniu 30 czerwca, ale nie dłużej niż do 30 września 2025 r. Na szczęście z tego rodzaju „sztywnego” określenia okresów przejściowych zrezygnowano.
Więcej o zezwoleniu na prowadzenie działalności w charakterze CASP zob. Reglamentacja świadczenia usług w zakresie kryptoaktywów oraz Regulacyjne standardy techniczne, wykonawcze standardy techniczne oraz wytyczne przydatne dla uzyskania zezwolenia dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów – CASP