W dniu 12 czerwca 2013 r. wchodzi w życie ustawa z dnia 19 kwietnia 2013 r. o zmianie ustawy o spółdzielczych kasach oszczędnościowo – kredytowych (Dz. U. z 2013 r., poz. 613). Tym samym ustawa o skok z 2009 r. (u.s.k.o.k 2009) zostanie w istotny sposób znowelizowana. Zmiany dotyczą większości aspektów funkcjonowania kas. Do najistotniejszych zmian należy zaliczyć : - poszerzenie zakresu działalności kas o pośrednictwo w zbywaniu i odkupywaniu jednostek uczestnictwa funduszy inwestycyjnych lub tytułów uczestnictwa funduszy zagranicznych (nowy art. 3 ust. 1a); - regulację outsourcingu wzorowanej na outsourcingu bakowym (dodany art. 9a – 9d i 9h); - regulację tajemnicy zawodowej wzorowanej na tajemnicy bankowej; nie jest to jednak w ujęciu prawnym tajemnica bankowa (dodany art. 9e - 9g); - ustawowe dookreślenie wymogów stawianych członkom zarządu kasy i rezygnacja z obowiązku wydawania przez Ministra Finansów stosownego zarządzenia w tej sprawie (zmiana art. 18 ust. 4 i uchylenie ust. 5); - zmiany w gospodarce finansowej kas dotyczące funduszy własnych (zmiana art. 24 ust. 2, która obowiązuje od wejścia w życie nowelizacji, dodany nowy ust.2a, obowiązujący po upływie 12 miesięcy od wejścia w życie) i pomniejszeń funduszy własnych (zmiana art. 24 ust. 3, nowy ust. 3a i3b, wchodzi w życie po upływie 12 miesięcy od ogłoszenia nowelizacji); - bardziej precyzyjne uregulowanie problematyki rezerwy płynnej i pozbawienie KNF w tym zakresie kompetencji regulacyjnych (zmieniony art. 38); - uregulowanie tzw. kredytu płynnościowego (nowy ust. 5 – 12 art. 38 i art. 39); - podkreślenie przez ustawodawcę, że Kasa Krajowa może prowadzi działalność wyłącznie na rzecz swoich członków (z pewnymi wyjątkami wskazanymi w nowym art. 44 ust. 1), a także że działalność ta musi być wykonywana na podstawie umów zawieranych pomiędzy Kasą Krajową a kasami (zmiana art. 44); - wprowadzenie kadencyjności rady nadzorczej i zarządu Kasy Krajowej – kadencję rady nadzorczej i zarządu określa statut Kasy Krajowej, przy czym kadencja rady nadzorczej nie może trwać dłużej niż 5 lat, a kadencja zarządu dłużej niż 4 lata (nowy art. 49 ust. 4 i art. 51 ust. 4a); - wykluczenie możliwości łączenia funkcji członka rady nadzorczej albo zarządu Kasy Krajowej z funkcją członka zarządu lub pracownika Kasy Krajowej (nowy ust. 7 w art. 51); - zmiana zasad uiszczania wpłat z tytułu nadzoru (nowy art. 61b ust. 1, który będzie obowiązywał od dnia 1 stycznia 2014 r.); - zmiana i rozwinięcie regulacji dotyczących obowiązków sprawozdawczych kas i Kasy Krajowej oraz badania sprawozdań finansowych kas i Kasy Krajowej (nowe art. 62a - 62f); - zmiany w zasadach wykonywania kontroli przez Kasę Krajową w kasach (nowe ust. 2a i 2b art. 63 oraz zmiana ust. 3 art. 36 u.s.k.o.k 2009); najważniejszą zmianą jest powierzenie Ministrowi Finansów kompetencji do określenia, w drodze rozporządzenia, po zasięgnięciu opinii KNF oraz Kasy Krajowej, szczegółowego trybu wykonywania czynności kontrolnych w kasach przez Kasę Krajową; - istotne i bardzo rozbudowane zmiany w regulacji wykonywania przez KNF nadzoru (w tym kontroli) – zmiana art. 64 ust. 2 i 3, art. 65 ust. 2, art. 66 pkt 1, art. 67, 68 ust. 1, dodany art. 68a, zmieniony art. 69 ust. 3 – 6 oraz ust. 8 – 9, dodany nowy ust. 6a i 10 do art. 69, nowy art. 70a i 70b, zmiana art. 71, nowy art. 71a (który nadaje wskazanym w tym artykule decyzjom rygor natychmiastowej wykonalności !), zmiana art. 72 ust. 1 i dodanie nowego ust. 1a; - uzupełnienie dotychczasowej oraz wprowadzenie nowej i bardzo rozbudowanej regulacji postępowania naprawczego spółdzielczych kas oszczędnościowo – kredytowych (i Kasy Krajowej!), a także uzupełnienie i rozwinięcie regulacji dotyczącej zarządu komisarycznego (nowy rozdział 6a u.s.k.o.k. 2009, dodanie art. 72a, 72b i 72c, zmiana art. 73 ust. 1- 3 oraz 5 i 6, dodanie nowego ust. 6a i 6b oraz ust. 8 i 9, uchylenie ust. 7, dodanie art. 73a i uchylenie art. 74. Należy tu podkreślić, że nowelizacja nie upodobniła katalogu przesłanek wprowadzenia zarządcy komisarycznego w kasie do katalogu ustanowienia zarządu komisarycznego w banku, a nawet wprowadziła nową, nieznaną na gruncie ustawy Prawo bankowe przesłankę, polegającą na tym, że KNF może ustanowić zarządcę komisarycznego, jeżeli skład zarządu kasy nie odpowiada wymogom ustawy. Przesłankami wprowadzenia zarządu komisarycznego w spółdzielczej kasie oszczędnościowo – kredytowej jest : - powstanie groźby zaprzestania spłacania zobowiązań przez kasę, - nieprzekazanie przez zarząd kasy programu postępowania naprawczego zgodnie z art. 72a (art. 72b dotyczy Kasy Krajowej), - nieskuteczność programu postępowania naprawczego, - sytuacja, gdy działalność kasy wykazuje rażące lub uporczywe naruszanie przepisów prawa, - sytuacja, gdy skład zarządu kasy nie odpowiada wymogom ustawy. Wystarczy, że zostanie spełniona tylko jedna z tych przesłanek. Ponadto nowelizacja wprowadziła jeszcze dwie przesłanki ustanowienia zarządcy komisarycznego : - podjęcie przez Komisję Nadzoru Finansowego decyzji o przejęciu wybranych praw majątkowych lub wybranych zobowiązań kasy, o ile zarządca nie ustanowiony wcześniej (art. 74c ust. 10); - wystąpienie sytuacji, gdy na dzień sprawozdawczy określony w przepisach wydanych na podstawie art. 62c ust. 4 u.s.k.o.k. 2009, aktywa kasy nie wystarczają na zaspokojenie jej zobowiązań, chyba że zarządca został ustanowiony wcześniej (art. 74k ust. 1); - dodanie zupełnie nowej, dotąd w ogóle nie poruszanej w u.s.k.o.k. 2009, regulacji dotyczącej przejęcia, likwidacji i upadłości kas (nowy rozdział 6a zawierający art. 74a – 74u; - dodanie nowej, szczególnie istotnej dla członków zarządu kas i pracowników kas, regulacji dotyczącej odpowiedzialności karnej (nowy rozdział 6c, przepisy art. 74v – 74w) - objęcie kas obowiązkowym systemem gwarantowania depozytów stworzonym przez Bankowy Fundusz Gwarancyjny (poprzez zmianę przepisów ustawy o BFG), przy czym nowe przepisy art. 38l – 38zg i art. 38zj – 38zq ustawy o BFG wejdą w życie po upływie 6 miesięcy od dnia ogłoszenia nowelizacji; - wprowadzenie zastrzeżenia, że środki z kredytu krótkoterminowego udzielonego przez NBP Kasie Krajowej na podstawie art. 43 ust. 2 ustawy o NBP mogą być wykorzystane przez Kasę Krajową wyłącznie na udzielenie kredytów dla spółdzielczych kas oszczędnościowo - kredytowych w celu uzupełnienia ich zasobów pieniężnych (zmieniony art. 43 ust. 3 ustawy o NBP). Natomiast zupełnie rewolucyjną nowością (w szczególności dla dłużników kas :)) jest stworzenie kasom możliwości wystawania tytułów egzekucyjnych kas na wzór bankowych tytułów egzekucyjnych (nowy art. 29).
