Według art. 7 Konstytucji organy władzy publicznej działają na podstawie i w granicach prawa. Tak więc kompetencja organu wykonawczego jednostki samorządu terytorialnego do udzielania pożyczki z budżetu tej jednostki musi mieć swoje umocowanie w przepisie prawa powszechnie obowiązującego. Taką kompetencję można znaleźć w art. 262 ust. 1 i 2 ustawy o finansach publicznych z dnia 27 sierpnia 2009 r. (t.j. Dz. U. z 2019 r., poz. 869 ze zm., dalej u.f.p.). Według art. 262 ust. 1 u.f.p. czynności prawnych polegających na udzielaniu pożyczek dokonuje dwóch członków zarządu jednostki samorządu terytorialnego wskazanych w uchwale przez zarząd (dla ważności tych czynności konieczna jest kontrasygnata skarbnika j.s.t.). Z kolei według art. 262 ust. 2 u.f.p. czynności prawnych o których w mowa w ust. 1, w gminie dokonuje wójt, burmistrz, prezydent miasta.
Kompetencję organu zarządzającego j.s.t do udzielania pożyczek pośrednio potwierdzają także przepisy ustrojowe, z których ponadto wynika obowiązek uzyskania przez organ zarządzający stosowanego upoważnienia zawartego w uchwale organu stanowiącego j.s.t., które powinno określać maksymalną dopuszczalną globalną kwotę udzielanych pożyczek w roku budżetowym. I tak według art. 18 ust. 2 pkt 9 lit. i) ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (tj. Dz. U. z 2019 r., poz. 506 ze zm.) do wyłącznej właściwości rady gminy należy podejmowanie uchwał w sprawach majątkowych gminy, przekraczających zakres zwykłego zarządu, dotyczących ustalania maksymalnej wysokości pożyczek i poręczeń udzielanych przez wójta w roku budżetowym. Podobna regulacja znajduje się w art. 12 pkt 8 lit. d) ustawy z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym (tj. Dz. U. z 2019 r., poz. 511 ze zm.) oraz w art. 18 pkt 19 lit. d) ustawy z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie województwa (tj. Dz. U. z 2019 r., poz. 512 zez zm.). Często, w obecnie uchwalanych budżetach gmin, znajduje się ogólne umocowanie do udzielania pożyczek przez wójta/burmistrza/prezydenta. Umocowanie to można wykorzystać do udzielania pożyczek innym j.s.t., chociaż oczywiście sama geneza takiego umocowania była inna (np. ma ono na celu umożliwienie udzielenia pożyczki z budżetu gminy samorządowym instytucjom kultury). W praktyce może się okazać, że w określonym stanie faktycznym, aby mogła zostać udzielona pożyczka przez daną gminę innej jst, niezbędna będzie stosowna zmiana uchwały budżetowej.
Ze względu na publiczny charakter środków j.s.t., będących przedmiotem umowy pożyczki udzielanej przez j.s.t. innej j.s.t., w takiej umowie powinno znaleźć się określenie celu pożyczki. Wydaje się, że najbardziej uzasadnionym gospodarczo są pożyczki krótkoterminowe, których celem jest sfinansowanie przejściowego deficytu budżetowego j.s.t. zaciągającej pożyczkę. Ani ustawy ustrojowe, ani też ustawa o finansach publicznych, nie wskazują celu, na jaki mogą być udzielane pożyczki z budżetu j.s.t.. W takim razie ewentualne ograniczenia celu pożyczki wynikają z ogólnych zasad funkcjonowania j.s.t. Cel pożyczki udzielanej przez gminę na sfinansowanie przejściowego deficytu innej j.s.t. znajduje swoje uzasadnienie w treści art. 10 ust. 2 ustawy o samorządzie gminnym, zgodnie z którym gminy, związki międzygminne oraz stowarzyszenia jednostek samorządu terytorialnego mogą sobie wzajemnie bądź innym jednostkom samorządu terytorialnego udzielać pomocy, w tym pomocy finansowej (pożyczki udzielane przez j.s.t. innym j.s.t. mają co do zasady oprocentowanie niższe od pożyczek komercyjnych udzielanych przez banki oraz parabanki). Podobnie dla pożyczek udzielanych przez powiat lub województwo można zastosować art. 7a ustawy o samorządzie powiatowym lub art. 8a ustawy o samorządzie województwa.
Tak więc nie ma przeszkód natury prawnej, aby jedna j.s.t. na podstawie art. 262 ust. 1 i 2 u.f.p. udzieliła pożyczki innej j.s.t., tym bardziej, że j.s.t. są dużo lepszymi wierzycielami od samorządowych osób prawnych. W szczególności j.s.t. nie mają zdolności upadłościowej i są nadzorowane przez Regionalne Izby Obrachunkowe.
Więcej zob. strona finsta.tech