Art. 7. u.s.k.o.k. 2009
- Utworzenie kasy wymaga uzyskania zezwolenia Komisji Nadzoru Finansowego.
- Z wnioskiem o wydanie zezwolenia występują założyciele kasy. Założyciele kasy są obowiązani ustanowić od 1 do 3 pełnomocników, którzy będą ich reprezentować wobec Komisji Nadzoru Finansowego w okresie poprzedzającym wydanie zezwolenia. Pełnomocnictwo powinno być sporządzone w formie aktu notarialnego.
- Komisja Nadzoru Finansowego wydaje decyzję w przedmiocie zezwolenia na utworzenie kasy w terminie 3 miesięcy od daty otrzymania wniosku lub jego uzupełnienia.
- W zezwoleniu na utworzenie kasy Komisja Nadzoru Finansowego określa nazwę i siedzibę kasy oraz zatwierdza jej statut.
- Komisja Nadzoru Finansowego odmawia wydania zezwolenia na utworzenie kasy, jeżeli:
1) nie zostały spełnione wymagania obowiązujące przy tworzeniu kas;
2) zamierzona działalność naruszałaby przepisy prawa lub nie gwarantowałaby bezpieczeństwa gromadzonych w kasie środków;
3) osoby przewidziane do objęcia stanowisk członków zarządu i rady nadzorczej kasy nie spełniają wymagań, o których mowa w art. 18 ust. 1 i 4;
4) wobec osoby przewidzianej do objęcia stanowiska prezesa zarządu kasy za-chodzą przesłanki odmowy wyrażenia zgody, o której mowa w art. 21 ust. 2.
- Wzór wniosku, o którym mowa w ust. 2, określi Komisja Nadzoru Finansowego, po zaopiniowaniu przez Kasę Krajową.
- W artykule tym umocowano Komisję Nadzoru Finansowego do wydawania zezwolenia na utworzenie kasy. Jest to jeden z przejawów publicznoprawnego nadzoru wykonywanego przez KNF nad kasami. W ten sposób polska regulacja prawna dotycząca spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych, jako instytucji finansowych, wpisuje się w pewien model dopuszczania do działalności na rynku finansowym instytucji finansowych w szerokim znaczeniu (w tym również instytucji depozytowych).
- Reglamentowanie działalności bankowej poprzez zezwolenia, chociaż niewątpliwie stanowi ograniczenie swobody prowadzenia działalności gospodarczej, jest zgodne z Konstytucją, a w szczególności nie stanowi naruszenia art. 20 i 22 Konstytucji. Uzasadnieniem takiej ingerencji jest ważny interes publiczny.
- W art. 7 ust. 2 wskazano przesłanki formalne, a w ust. 5 przesłanki o charakterze uznaniowym (pkt 1–4), w tym przede wszystkim przesłanki personalne (pkt 3–4).
- Przesłanki, o których mowa w pkt 1 i 2, charakteryzują się dużą dozą uznaniowości oraz negatywnym sposobem ich sformułowania. Komisja Nadzoru Finansowego odmawia wydania zezwolenia na utworzenie kasy, jeżeli:
- nie zostały spełnione wymagania obowiązujące przy tworzeniu kas,
- zamierzona działalność naruszałaby przepisy prawa lub nie gwarantowałaby bezpieczeństwa gromadzonych w kasie środków.
- Pewną trudność może sprawić ustalenie, jakie wymagania obowiązują przy tworzeniu kas. Trudność ta wynika z braku rozbudowanej ustawowej regulacji dotyczącej tworzenia kas – jest ona właściwie szczątkowa.
- Należy przyjąć, że spełnienie wymogów obowiązujących przy tworzeniu kas i określonych przez u.s.k.o.k. 2009 polega na:
- spełnieniu wymogów formalnych określonych w art. 7 ust. 2 (a więc na złożeniu przez założycieli wniosku o wydanie zezwolenia oraz na ustanowieniu pełnomocników przy zachowaniu przez pełnomocnictwo formy aktu notarialnego),
- przedłożeniu przez wnioskodawców (założycieli) stosownych informacji i dokumentów, określonych przez KNF na podstawie art. 9.
- Według art. 9 u.s.k.o.k. 2009 w zakresie niezbędnym do wydawania zgód i zezwoleń określonych tą ustawą KNF może żądać przedłożenia przez wnioskodawców stosownych informacji i dokumentów. Przepis ten nie umocowuje KNF do wydawania aktów o charakterze generalnym i abstrakcyjnym, lecz jedynie daje KNF kompetencję do wezwania konkretnych wnioskodawców, w konkretnej, jednostkowej sprawie (postępowaniu) do przedstawienia określonych, niezbędnych do wydania zezwolenia (zgody) informacji i dokumentów. Niezastosowanie się do takiego wezwania może skutkować odmową wydania zezwolenia na utworzenie kasy na podstawie art. 7 ust. 5 pkt 1 u.s.k.o.k. 2009. W praktyce możliwość stosowania przez KNF przepisu art. 9 u.s.k.o.k. 2009 zmusza założycieli kasy do korzystania z niewiążącego ich formalnie wzoru wniosku ogłaszanego przez KNF na podstawie art. 7 ust. 6 u.s.k.o.k. 2009. Jest to prosta konsekwencja tego, że jeżeli założyciele kasy nie zawrą we wniosku informacji i dokumentów, które zostały wskazane we wzorze określonym na podstawie art. 7 ust. 6 u.s.k.o.k. 2009, to KNF wezwie ich, na podstawie art. 9, do podania tych informacji i dokumentów. To wezwanie jest dla nich wiążące – niezastosowanie się do niego skutkuje odmową wydania zezwolenia.
- Na podstawie art. 7 ust. 6 u.s.k.o.k. z 2009 KNF w dniu 20 stycznia 2013 r. wydała uchwałę nr 22/2013 w sprawie określenia wzoru wniosku o wydanie zezwolenia na utworzenie spółdzielczej kasy oszczędnościowo – kredytowej (Dz. Urz. KNF z 2013 r., poz. 8).
- Przesłanka uznaniowa wymieniona w art. 7 ust. 3 pkt 2 u.s.k.o.k. 2009 jest nieco bardziej konkretna niż przesłanka wymieniona w pkt 1 i została sformułowana nie tylko w sposób negatywny, ale również przy wykorzystaniu trybu warunkowego. To może stwarzać pewien problem przy jej stosowaniu. Komisja Nadzoru Finansowego musi mianowicie ocenić, czy działalność, którą kasa dopiero zamierza prowadzić, będzie naruszać przepisy prawa w przyszłości oraz czy ta działalność nie będzie (w przyszłości) gwarantować bezpieczeństwa gromadzonych w kasie środków. Przesłanka ta dotyczy zdarzeń przyszłych, zatem KNF nie może stwierdzić z całą pewnością, że w przyszłości nastąpi naruszenie prawa, ani też że nie zostaną zapewnione gwarancje bezpieczeństwa wkładów. Wystarczy tu zaistnienie takiej możliwości, chociaż oczywiście musi ona zostać odpowiednio uprawdopodobniona w świetle przedstawionych przez założycieli dokumentów i informacji.
- Według art. 7 ust. 3 u.s.k.o.k. 2009 KNF wydaje decyzję w przedmiocie zezwolenia na utworzenie kasy w terminie 3 miesięcy od daty otrzymania wniosku lub jego uzupełnienia. Ten sam termin KNF ma na wydanie decyzji w przedmiocie odmowy wydania zezwolenia na utworzenie kasy. Decyzje te przyjmują postać decyzji administracyjnych i podlegają zaskarżeniu.
- Wszystkie postępowania autoryzacyjne dotyczące instytucji finansowych w szerokim znaczeniu mogą zakończyć się tylko na dwa sposoby – wydaniem zezwolenia lub odmową wydania zezwolenia. Ustawa wyraźnie określa, kiedy KNF powinna (wręcz ma taki obowiązek) odmówić wydania zezwolenia, czyli niespełnienie których przesłanek o charakterze formalnym, materialnym i uznaniowym (w tym o charakterze personalnym) bezwzględnie skutkuje odmową wydania zezwolenia (art. 7 ust. 5 u.s.k.o.k. 2009). Jeżeli są to przesłanki formalne, to przed udzieleniem odmowy wydania zezwolenia KNF powinna wezwać wnioskodawców do uzupełnienia wniosku (art. 9 u.s.k.o.k. 2009). Ponadto KNF może zażądać od wnioskodawców informacji i dokumentów koniecznych do dokonania rozstrzygnięcia (art. 9 u.s.k.o.k. 2009), przy czym nie może być to każda dowolna informacja i każdy dowolny dokument, lecz tylko „stosowne informacje i dokumenty”.
Komentarz został sporządzony na podstawie treści książki W. Srokosza, „Instytucje parabankowe w Polsce”, Warszawa 2011.
Kategoria